De adoptietuinen van De Wielewaal, een vruchtbaar project
De Wielewaal is een buurt in transitie. Een deel wordt nog naar hartelust bewoond, een deel van de oude woningen is gesloopt en 275 huizen staan leeg. Dat is niet ideaal, maar gelukkig dragen zogenaamde adoptietuinen bij aan het moreel. Coördinator Ragnhild Diepens vertelt over het belang en de invulling van dit project.
/Wielewaal/Artikel%20adoptietuinen%20Wielewaal.jpg?mw=1200)
Lege huizen, volle tuinen
De Rotterdamse buurt De Wielewaal werd gebouwd in 1949 als antwoord op de woningnood, ontstaan na de Tweede Wereldoorlog. De buurt oogt charmant, vooral door de bungalowachtige huisjes; je waant je in een vakantiepark. De komende jaren maken 545 karakteristieke woningen die aan het einde van hun levensduur zijn plaats voor nieuwbouw. Dat stuit op veel weerstand bij een deel van de huidige bewoners. Om de negatieve teneur van verweer, sloop en leegstand te doorbreken stelde een buurtbewoner voor om de tuinen van leegstaande huizen te benutten, vertelt Ragnhild Diepens, coördinator van project Adoptietuinen. “Joke Broekzitter kwam met het idee. Ze woont zelf al 33 jaar in De Wielewaal, merkte veel negativiteit en onrust op in de wijk en stelde het idee van de adoptietuinen voor als positief tegengeluid.” Woonstad Rotterdam, verhuurder van de woningen in De Wielewaal, zag de potentie van het plan en financiert nu het beheer van de tuinen.
Positief effect
“Joke was veel tijd kwijt aan het project en had daarnaast genoeg aan haar hoofd,” vertelt Diepens, die aanbood te helpen. “Ik woon in Charlois en ben hier nu bijna dagelijks. Met alle ontwikkelingen die er gaande zijn vind ik het knap dat deze wijk zich staande weet te houden. Op mijn manier probeer ik mijn steentje bij te dragen en de wijk leefbaar te houden.” Het project heeft een merkbaar positief effect: bewoners vinden het fijn dat anderen zich om hun wijk bekommeren en dat motiveert Diepens. “In mijn bedrijfsplan staat dat ik tien procent aan vrijwillige klussen wil besteden, daarom coördineer ik de adoptietuinen in deze wijk.”
“Je doet iets goeds én krijgt er een gratis tuintje bij”
Win-win
Tijdens een burn-out zocht Diepens haar ontspanning in het groen. “Ik specialiseerde me onder andere in eetbare bloemen. Voor ik het wist was ik er fulltime mee bezig.” Ze maakte van tuinieren haar professie, bestiert nu de bedrijven ‘Natuurlijk op Zuid’ en ‘Permazorg’ en beheert de Voedseltuin nabij de Keileweg.
/Wielewaal/Artikel%20adoptietuinen%20Wielewaal%20tuin%201.jpg)
In De Wielewaal zorgt Diepens ervoor dat tuinen van leegstaande woningen worden geadopteerd. “Dat zijn er nu zo'n twintig. Eenderde werd geadopteerd door mensen van buiten de wijk, tweederde door mensen uit De Wielewaal zelf.” Ze vindt haar vrijwilligers via advertenties. “We presenteren het als win-win situatie. Je doet iets goeds voor de wijk én krijgt er een gratis tuintje bij.” Dat is soms een beetje pionieren, omdat vrijwillige tuinders geen toegang krijgen tot de bijbehorende huizen en schuurtjes. Er is dus geen opslagmogelijkhed, maar dat maakt het ook interessant, vindt Diepens. “Je kunt aankloppen bij bewoners, voor water bijvoorbeeld. Dat levert nieuwe kennismakingen en wat levendigheid op.” Diepens onderhoudt zelf geen adoptietuin, maar zou zelf alle bestaande begroeiing aanvullen met eetbare beplanting voor korte termijn. “Dus geen nieuwe struiken of bomen planten, want die verdwijnen toch weer over een paar jaar.”
/Wielewaal/Artikel%20adoptietuinen%20Wielewaal%20tuin2.jpg)
Van moestuin tot speeltuin
Iedereen doet het op zijn eigen manier en die diversiteit maakt het volgens Diepens juist zo leuk. Ze toont ons de adoptietuin van kunstenaar Bieke Versloot, die er vooral groenten kweekt. Bij de entree staat een grote vijgenboom, de voornaamste reden voor Versloot om voor deze tuin te kiezen. “Van alle adoptietuinen denk ik dat dit de grootste moestuin én de meest intensief beheerde tuin is.” Diepens helpt vrijwilligers graag op weg met tips. “Ik ben van de permacultuurmethode. Het draait daarbij om een hoge diversiteit in begroeiing en weinig kale grond. Met Bieke app ik soms over de beste snoeitijd of over het verspenen van tomaten.” Maar niet iedereen adopteert met als doel te tuinieren. Voor bewoners van De Wielewaal is het vaak ook een welkome uitbreiding van hun eigen tuin. “Er is een dame in de wijk die ook als gastouder werkt en dagelijks kinderen over de vloer heeft. Ze adopteerde drie naastgelegen tuinen, verwijderde schuttingen en creëerde zo een enorme speeltuin. Dat vind ik een creatieve en bijzondere invulling.” Ze maakte van een nood een deugd, en dat is precies het doel van dit project.
“Een uur per dag en zo’n tuintje is je persoonlijke groentewinkel.”
We lopen van de Rollostraat, aan het begin van de wijk, naar de Schulpweg en passeren daarbij verschillende puinhopen. Diepens: “Hier in het midden van de wijk is veel gesloopt. De afgetimmerde woningen staan op de slooplijst.” Leegstand vormt een probleem, vertelt ze. Inbrekers hebben het voorzien op koper en ijzer. “Ook daarvoor bieden de adoptietuinen een oplossing, want er is meer beweging in de wijk en meer zicht op wat er gebeurt.” Tussen verschillende leegstaande woningen staat het huis van Moos Verhagen. Hij adopteerde de naastgelegen tuin en creëerde er een moestuin en vijver. Verhagen: “Of ik me eenzaam voel hier? Nee hoor, ik zit hier heerlijk met mijn kippen! Willen jullie een kop thee met munt uit eigen tuin?” Verhagen toont ons zijn groenten en geeft bij vertrek een zak wortelen mee. “Ik heb er toch nog zo’n 500 staan.
/Wielewaal/ARtikel%20adoptietuinen%20Wielewaal%20tuinder.jpg)
Kansrijk door positieve kijk
De belangrijkste les van dit vruchtbare project is volgens Diepens dat je ook - of juist - in vervelende situaties moet zoeken naar het positieve. “‘Dan zijn er altijd meer mogelijkheden dan als je je kop in het zand steekt.” Alleen al daarom moet het project navolging krijgen in andere delen van de stad én het land. Diepens: “Ik denk dat dit voor meerdere plekken goed kan werken. Het biedt veel kansen voor wijken en bewoners, maar ook voor bijvoorbeeld mensen in de bijstand. Het stukje grond krijg je gratis, een zakje zaadjes is zo geregeld. Een uur per dag is het enige wat je nodig hebt om van zo’n tuintje je persoonlijke groentewinkel te maken.
